Rosse grutto verhuist om genoeg te kunnen eten

In de winter graven wadpieren zich dieper in de wadbodem, als bescherming tegen de kou. Daardoor kunnen rosse grutto vrouwen met korte snavels de wadpieren moelijker te pakken krijgen en verlaten ze de Nederlandse Waddenzee om in de Wash (Engeland) te zoeken naar minder diep ingegraven prooien. Dit schrijven Sjoerd Duijns en collega’s in het recent verschenen wetenschappelijke tijdschrift Royal Society Open Science.

Sjoerd Duijns toonde al eerder aan dat het vooral de rosse grutto vrouwen zijn die zoeken naar wadpieren, welke ze vinden door met hun snavel in het slik te peuren en te kijken naar de poephoopjes. Duijns: ‘Op basis van ruim vierduizend afgelezen kleurringen in de Nederlandse Waddenzee, zien we dat in de winter alleen de vrouwen met de langste snavels in de Waddenzee kunnen blijven om te zoeken naar de diep ingegraven wadpieren. De vrouwtjes met de kortere snavels verhuizen noodgedwongen naar gebieden waar prooien dichter onder het oppervlak leven, zoals de Wash in Engeland, een ander belangrijk waddengebied.’

Foto: Jan van de Kam

Lange of korte snavel?
Een langere snavel lijkt dus voordeliger. Toch kunnen in de winter zelfs rosse grutto vrouwen met de langste snavels niet volstaan om alleen wadpieren te eten. ‘Rosse grutto’s moeten in de winter meer eten vanwege de kou,’ legt Duijns uit. ‘Daarnaast zijn in koudere wintermaanden de wadpieren minder actief en produceren ze minder poephoopjes. De vrouwen moeten overstappen naar een breder dieet waarvan ook kleinere, ondiep levende prooien deel uitmaken. In een eerdere studie naar de uitwerpselen van rosse grutto’s hebben we dat teruggezien.’ (zie het eerdere bericht ‘willen weten wat rosse grutto’s eten’).

Het pakken van kleine, ondiep levende prooien kan wel eens lastig zijn voor rosse grutto vrouwen met langere snavels. Op de toendra, waar rosse grutto’s in de zomer broeden, eten ze vooral insecten die vlak boven of onder het oppervlak leven. ‘Het lijkt erop dat rosse grutto’s met kleinere snavels die makkelijker kunnen pakken,’ zegt Duijns. ‘Het feit dat de mannen de broedzorg dragen voor de jongen, en dat die juist de kortere snavels hebben, ondersteunt deze voorspelling.’

De onderlinge verschillen in snavellengte maken het onderzoek interessant, vindt Duijns. ‘Daar waar rosse grutto vrouwen in de winter voordeliger uit zijn gezien hun grotere dieetkeuze, lijkt het erop dat vrouwtjes met een kleine snavel juist een voordeel hebben in de zomer. We weten dus dat zowel het voedsel als de lengte van de snavel bepalend zijn voor de verspreiding van rosse grutto’s in de winter langs de Europese kusten.’

Meer informatie: Sjoerd Duijns
Download artikel