Jan van de Kam
Foto: Jan van de Kam

Flessenhalzen op de trek

De hoeveelheid voedsel rond het Mauretaanse waddengebied Banc d’Arguin is op dit moment een flessenhals voor zowel trekkende kanoeten als lepelaars. Dat blijkt uit onderzoek van Tamar Lok en Matthijs van der Geest. Voorafgaand aan hun promoties, 15 november in Groningen, organiseert het NIOZ op 14 november een symposium over de draagkracht van de verschillende getijdegebieden langs de Oost-Atlantische trekroute.

Tijdens het symposium zal de rol van Banc d’Arguin en andere getijdegebieden in de levenscyclus van verschillende trekvogels worden bekeken. ‘Door de reproductie en sterfte in verschillende seizoenen en gebieden te onderzoeken krijg je aanwijzingen over de belangrijkste beperkingen voor een soort’ aldus Lok. ‘Je kunt die aanwijzingen ook zoeken in de ecologische draagkracht, dus door de beschikbaarheid van het voedsel te onderzoeken.‘

Waar Lok de populatieontwikkeling van lepelaars onderzocht, keek Van der Geest naar het voedsel van kanoeten. Sinds het sluiten van de mechanische schelpdiervisserij in de Waddenzee is daar sprake van herstel van prooidierpopulaties voor trekkende kanoeten. Daarmee is de draagkracht van de Banc d’Arguin op dit moment waarschijnlijk de belangrijkste beperkende factor. Uit het onderzoek van Van der Geest blijkt dat dit gebied maar net genoeg schelpdieren van voldoende kwaliteit produceert voor de bestaande populatie kanoeten. Tussen 2004 en 2009 hing de jaarlijkse overleving van kanoeten nauw samen met het voedselaanbod in de Banc d’Arguin.

De onderzoekers waken er bij het trekvogelonderzoek voor om te spreken in termen van ‘zwakste schakels’, benadrukt Lok. ‘Dit soort populatieonderzoek is veel gecompliceerder dan een ketting die breekt bij de zwakste schakel. Je moet de trekroute eerder zien als een hele keten van gebieden met ieder hun eigen beperkingen, die ook weer zullen variëren in de tijd.’

Nadere informatie: t.lok@rug.nlmatthijs.van.der.geest@nioz.nl

Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee Sovon vogelonderzoek Nederland Nederlands Instituut voor Ecologie Vogeltrekstation Stichting natuurinformatie Werkgroep Lepelaar Rijksuniversiteit Groningen Universiteit van Amsterdam Global Flyway Network in Australia